Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai Bình Chánh – Phân tích Toàn diện

Giới thiệu

Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai, tọa lạc tại xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh, là một trong những dự án công nghiệp được đề xuất nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tại khu vực ngoại thành phía Tây Nam của thành phố. Với quy mô quy hoạch lên đến 668 hecta, cụm công nghiệp này được kỳ vọng sẽ trở thành một trung tâm sản xuất công nghiệp nhẹ, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), đồng thời tạo động lực cho sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện Bình Chánh từ nông nghiệp sang công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Vị trí chiến lược của cụm công nghiệp, giáp ranh với các khu vực công nghiệp phát triển như huyện Hóc Môn và tỉnh Long An, cùng với hệ thống giao thông ngày càng được cải thiện, mang lại tiềm năng lớn cho sự phát triển trong tương lai.

Tuy nhiên, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai hiện vẫn đang trong giai đoạn đề xuất và chưa được triển khai đầy đủ, với nhiều thách thức liên quan đến giải phóng mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng và các yêu cầu về bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh đang điều chỉnh quy hoạch công nghiệp để ưu tiên các ngành công nghệ cao và phát triển bền vững, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai đứng trước cơ hội và thách thức trong việc định hình vai trò của mình. Bài viết này cung cấp một phân tích toàn diện về cụm công nghiệp Phạm Văn Hai, bao gồm lịch sử hình thành, cơ sở hạ tầng, đóng góp kinh tế tiềm năng, các thách thức và triển vọng tương lai, đồng thời xem xét vai trò của nó trong sự phát triển của huyện Bình Chánh và Thành phố Hồ Chí Minh.

Lịch sử hình thành

Bối cảnh huyện Bình Chánh

Để hiểu rõ về cụm công nghiệp Phạm Văn Hai, cần xem xét bối cảnh lịch sử và phát triển của huyện Bình Chánh. Bình Chánh là một huyện ngoại thành phía Tây Nam của Thành phố Hồ Chí Minh, với diện tích tự nhiên khoảng 25.268,56 hecta và dân số năm 2019 đạt khoảng 705.508 người. Huyện này đóng vai trò là cửa ngõ kết nối Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, thông qua các tuyến giao thông huyết mạch như Quốc lộ 1A, đường Vành Đai 3 và các tuyến đường thủy dọc theo hệ thống kênh rạch phong phú.

Bình Chánh được thành lập từ thời nhà Nguyễn, thuộc địa bàn các huyện Tân Long, Bình Long và Phước Lộc của tỉnh Gia Định. Sau Hòa ước Nhâm Tuất (1862), khu vực này trở thành một phần của Nam Kỳ thuộc địa Pháp, với cơ cấu hành chính được tái tổ chức. Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Bình Chánh là một căn cứ địa cách mạng quan trọng, với các chiến công nổi bật như trận Láng Le – Bàu Cò (1948) và sự đóng góp vào chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975. Sau năm 1975, Bình Chánh được tái cấu trúc hành chính, với sự ra đời của các xã mới, bao gồm xã Phạm Văn Hai vào ngày 13 tháng 4 năm 1977, từ một phần diện tích và dân số của các xã Bình Lợi và Vĩnh Lộc.

Huyện Bình Chánh hiện gồm 16 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 1 thị trấn (Tân Túc) và 15 xã, với xã Phạm Văn Hai nằm ở phía Tây Bắc của huyện. Xã Phạm Văn Hai có diện tích 27,46 km² và dân số năm 2021 khoảng 35.436 người, với mật độ dân số đạt 1.290 người/km². Với vị trí giáp các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, quận Bình Tân và huyện Hóc Môn, xã Phạm Văn Hai có lợi thế về kết nối giao thông và tiềm năng phát triển công nghiệp.

Sự phát triển của các cụm công nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh

Các cụm công nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh bắt đầu được chú trọng từ cuối những năm 1990, trong bối cảnh Việt Nam thực hiện các chính sách Đổi Mới (1986) nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa và hiện đại hóa. Các cụm công nghiệp được thiết lập để hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tập trung vào các ngành công nghiệp nhẹ như dệt may, chế biến thực phẩm, sản xuất đồ gia dụng và cơ khí. So với các khu công nghiệp lớn (khu công nghiệp), vốn phục vụ các tập đoàn đa quốc gia và các ngành công nghiệp nặng, các cụm công nghiệp có quy mô nhỏ hơn, chi phí đầu tư thấp hơn và phù hợp với các doanh nghiệp địa phương.

Tại huyện Bình Chánh, các khu công nghiệp hiện có như Lê Minh Xuân, Vĩnh Lộc, Phong Phú và An Hạ đã đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư và tạo việc làm. Khu công nghiệp An Hạ, cũng nằm tại xã Phạm Văn Hai, với quy mô 123,5 hecta, tập trung vào các ngành công nghiệp nhẹ như giày da, may mặc, đồ mỹ nghệ và cơ khí, được xem là tiền đề cho việc phát triển các cụm công nghiệp mới trong khu vực. Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai được đề xuất vào năm 2023, với quy mô quy hoạch 668 hecta, nhằm mở rộng không gian công nghiệp tại xã Phạm Văn Hai và tận dụng vị trí chiến lược của khu vực.

Cơ sở hạ tầng và tiện ích

Vị trí chiến lược và kết nối giao thông

Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai được quy hoạch tại xã Phạm Văn Hai, phía Tây Bắc của huyện Bình Chánh, với vị trí địa lý mang lại nhiều lợi thế về kết nối:

  • Phía Đông: Giáp các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B và quận Bình Tân, kết nối trực tiếp với các khu vực đô thị hóa cao của Thành phố Hồ Chí Minh.

  • Phía Tây và Nam: Giáp tỉnh Long An, một trung tâm công nghiệp lớn với nhiều khu công nghiệp như Đức Hòa và Tân Đức.

  • Phía Bắc: Giáp huyện Hóc Môn, nơi có các khu công nghiệp và cụm công nghiệp phát triển như Tân Hiệp và Đông Nam.

  • Các tuyến giao thông chính: Cụm công nghiệp được kết nối thông qua các tuyến đường lớn như Tỉnh lộ 10, đường Trần Văn Giàu, đường An Hạ và đường Vành Đai 3 (đang được triển khai). Tỉnh lộ 10, với lộ giới 20 mét, là tuyến đường dẫn trực tiếp từ cụm công nghiệp đến các khu vực lân cận, trong khi đường Vành Đai 3 cung cấp kết nối chiến lược với các tỉnh miền Đông và miền Tây Nam Bộ.

Cách trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 25-30 km và Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất khoảng 19 km, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai có vị trí lý tưởng để hỗ trợ các hoạt động logistics và phân phối hàng hóa. Hệ thống kênh rạch phong phú của huyện Bình Chánh, bao gồm kênh dẫn nước từ sông Vàm Cỏ, cũng mang lại tiềm năng cho vận tải đường thủy, mặc dù hiện tại chưa được khai thác tối đa.

Cơ sở hạ tầng dự kiến

Do cụm công nghiệp Phạm Văn Hai vẫn đang trong giai đoạn đề xuất, cơ sở hạ tầng của nó chưa được triển khai đầy đủ. Tuy nhiên, theo các kế hoạch quy hoạch và tham khảo từ các cụm công nghiệp khác tại Bình Chánh, cụm công nghiệp này dự kiến sẽ được trang bị các tiện ích sau:

  • Hệ thống đường nội bộ: Một mạng lưới đường nội bộ với chiều rộng từ 12 đến 30 mét, được thiết kế để hỗ trợ các phương tiện nặng như xe tải và container. Các tuyến đường này sẽ được lát nhựa hoặc bê tông để đảm bảo độ bền và khả năng vận hành trong điều kiện thời tiết mùa mưa, vốn kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11 với lượng mưa trung bình 1.500-1.700 mm.

  • Nguồn điện: Cụm công nghiệp sẽ được kết nối với lưới điện quốc gia thông qua các trạm biến áp tại huyện Bình Chánh, tương tự như trạm cung cấp cho xã Phạm Văn Hai với tổng dung lượng 38.755 KVA (năm 2010). Chi phí điện dự kiến khoảng 0,07 USD/kWh, phù hợp với mức giá công nghiệp tại Việt Nam. Các doanh nghiệp lớn có thể lắp đặt máy phát điện dự phòng để đảm bảo hoạt động liên tục.

  • Hệ thống cấp nước và xử lý nước thải: Hệ thống cấp nước dự kiến cung cấp khoảng 5.000-10.000 m³ mỗi ngày, đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt. Một nhà máy xử lý nước thải tập trung, với công suất từ 3.000-5.000 m³ mỗi ngày, sẽ được xây dựng để xử lý nước thải công nghiệp, đảm bảo tuân thủ các quy định môi trường nghiêm ngặt của Thành phố Hồ Chí Minh.

  • Viễn thông: Cụm công nghiệp sẽ được trang bị cơ sở hạ tầng viễn thông hiện đại, bao gồm internet tốc độ cao và mạng di động 4G/5G, hỗ trợ các doanh nghiệp trong quản lý sản xuất, thương mại điện tử và giao tiếp quốc tế.

  • Tiện ích bổ sung: Các tiện ích như văn phòng hành chính, bãi đỗ xe, kho bãi và khu vực dịch vụ (nhà ăn, trung tâm y tế nhỏ) sẽ được quy hoạch để hỗ trợ hoạt động của các doanh nghiệp và người lao động. Ngoài ra, các khu vực xanh và không gian công cộng có thể được tích hợp để cải thiện môi trường làm việc và đáp ứng các tiêu chuẩn phát triển bền vững.

So với các khu công nghiệp hiện có như An Hạ, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ tập trung vào các ngành công nghiệp sạch, ít ô nhiễm, như sản xuất đồ chơi trẻ em, dụng cụ học sinh, may mặc và nhựa gia dụng, để phù hợp với định hướng phát triển của huyện Bình Chánh.

Các ngành công nghiệp dự kiến

Dựa trên đặc điểm của xã Phạm Văn Hai và các khu công nghiệp lân cận, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai dự kiến sẽ thu hút các ngành công nghiệp nhẹ sau:

  • Dệt may và giày da: Sản xuất quần áo, phụ kiện và giày dép cho thị trường trong nước và xuất khẩu, tận dụng nguồn lao động dồi dào tại Bình Chánh.

  • Chế biến thực phẩm: Sản xuất thực phẩm đóng gói, đồ uống và sản phẩm nông nghiệp chế biến, như đồ ăn nhẹ và thực phẩm đông lạnh.

  • Sản xuất đồ gia dụng và nhựa: Sản xuất bao bì nhựa, đồ gia dụng và các sản phẩm nhựa công nghiệp.

  • Cơ khí và đồ mỹ nghệ: Chế tạo linh kiện cơ khí nhỏ, đồ chơi trẻ em và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ cao cấp, như mây tre lá.

  • Công nghiệp hỗ trợ: Các doanh nghiệp sản xuất linh kiện và phụ kiện cho các ngành công nghiệp lớn hơn tại Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Long An.

Danh sách các doanh nghiệp hiện hoạt động tại xã Phạm Văn Hai, bao gồm các công ty như Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Bao bì Tân Tiến Phát TàiCông ty TNHH Đầu tư Phát triển Sản xuất Thương mại Dịch vụ Thảo Trang, cho thấy tiềm năng phát triển của các ngành công nghiệp nhẹ trong khu vực. Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ cung cấp không gian được quy hoạch để các doanh nghiệp này mở rộng quy mô và thu hút thêm nhà đầu tư.

Đóng góp kinh tế tiềm năng

Tạo việc làm

Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai được kỳ vọng sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm cho cư dân của xã Phạm Văn Hai và các khu vực lân cận. Với dân số huyện Bình Chánh khoảng 705.508 người và xã Phạm Văn Hai khoảng 35.436 người, khu vực này có nguồn lao động dồi dào, phù hợp cho các ngành công nghiệp nhẹ,. Các vị trí việc làm dự kiến bao gồm công nhân sản xuất, kỹ thuật viên, nhân viên logistics và nhân viên hành chính, với mức lương dao động từ mức lương tối thiểu vùng I (khoảng 4,68 triệu VND/tháng, tương đương 190 USD) đến 8-15 triệu VND/tháng (320-600 USD) cho lao động lành nghề.

Việc làm tại cụm công nghiệp sẽ đặc biệt có lợi cho các hộ gia đình thu nhập thấp, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và cải thiện chất lượng cuộc sống. Sự gần gũi với các khu dân cư tại xã Phạm Văn Hai, Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B sẽ giảm chi phí và thời gian đi lại cho người lao động, đồng thời thúc đẩy phát triển các dịch vụ phụ trợ như cửa hàng bán lẻ, quán ăn và dịch vụ vận tải.

Đóng góp vào kinh tế địa phương

Khi đi vào hoạt động, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ đóng góp đáng kể vào tổng sản phẩm nội địa (GDP) của huyện Bình Chánh thông qua sản xuất, thương mại và thuế. Theo số liệu từ xã Phạm Văn Hai, tổng thu ngân sách bình quân giai đoạn 2008-2011 đạt 5,77 nghìn tỷ VND/năm, với năm 2011 đạt 6,427 nghìn tỷ VND, tăng 118% so với năm 2010. Cụm công nghiệp mới này có thể giúp tăng cường nguồn thu ngân sách thông qua thuế doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và các loại phí liên quan đến hoạt động công nghiệp.

Ngoài ra, cụm công nghiệp sẽ kích thích chuỗi cung ứng địa phương, với các doanh nghiệp cung cấp nguyên vật liệu, dịch vụ logistics và sản phẩm tiêu dùng cho các nhà máy. Các hoạt động kinh tế phụ trợ, như dịch vụ ăn uống, vận tải và bán lẻ, cũng sẽ phát triển, tạo ra một hệ sinh thái kinh tế sôi động tại xã Phạm Văn Hai.

Tích hợp với chiến lược phát triển của Bình Chánh

Huyện Bình Chánh đang trải qua quá trình đô thị hóa nhanh chóng, với các dự án dân cư, thương mại và cơ sở hạ tầng lớn, như cụm y tế kỹ thuật cao Tân Kiên và các khu đô thị vệ tinh dọc đường Vành Đai 3,. Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ bổ sung cho các dự án này bằng cách cung cấp không gian cho các ngành công nghiệp nhẹ, hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ. Sự phát triển của cụm công nghiệp cũng phù hợp với định hướng của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc xây dựng các khu công nghiệp đa ngành, như Lê Minh Xuân 3, với trọng tâm vào công nghệ cao và lao động lành nghề.

Thách thức và thay đổi quy định

Thách thức trong triển khai

Mặc dù có tiềm năng lớn, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai đối mặt với một số thách thức trong quá trình triển khai:

  • Giải phóng mặt bằng: Với quy mô 668 hecta, việc giải phóng mặt bằng sẽ đòi hỏi khoản đầu tư lớn và sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, nhà đầu tư và cư dân. Các vấn đề liên quan đến đền bù và tái định cư có thể gây chậm trễ, như đã thấy trong trường hợp khu công nghiệp Phong Phú, nơi giải phóng mặt bằng chỉ đạt 70% diện tích.

  • Đầu tư cơ sở hạ tầng: Việc xây dựng hệ thống đường, điện, nước và xử lý nước thải đòi hỏi nguồn vốn đáng kể. Trong khi khu công nghiệp An Hạ đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai vẫn cần huy động vốn từ các nguồn tư nhân và nhà nước để đảm bảo tiến độ.

  • Yêu cầu bảo vệ môi trường: Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng ưu tiên các ngành công nghiệp sạch và bền vững. Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, đặc biệt trong việc xử lý nước thải và khí thải, để tránh gây ô nhiễm cho các khu dân cư lân cận và hệ thống kênh rạch của huyện.

  • Cạnh tranh từ các khu công nghiệp khác: Huyện Bình Chánh đã có các khu công nghiệp phát triển như Lê Minh Xuân, Vĩnh Lộc và An Hạ, với tỷ lệ lấp đầy gần 100%. Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ phải cạnh tranh để thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt khi các khu công nghiệp tại tỉnh Long An, như Đức Hòa, cũng đang phát triển mạnh mẽ với chi phí thấp hơn.

Thay đổi quy hoạch và chính sách

Vào năm 2023, Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất thành lập cụm công nghiệp Phạm Văn Hai với quy mô 668 hecta, như một phần của chiến lược mở rộng không gian công nghiệp tại huyện Bình Chánh. Tuy nhiên, vào tháng 9 năm 2024, Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất loại bỏ 23 cụm công nghiệp khỏi quy hoạch, với lý do cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện, áp lực đô thị hóa và yêu cầu ưu tiên các ngành công nghiệp công nghệ cao. Mặc dù cụm công nghiệp Phạm Văn Hai không được nêu cụ thể trong danh sách này, nhưng các yếu tố tương tự, như giải phóng mặt bằng chậm và chi phí đầu tư cao, có thể ảnh hưởng đến khả năng triển khai.

Chính quyền địa phương cũng đang đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ phát triển công nghiệp, như nâng cấp các trục giao thông chính (Tỉnh lộ 10, đường An Hạ) và cải thiện quản lý các khu công nghiệp hiện có. Những nỗ lực này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho cụm công nghiệp Phạm Văn Hai nếu dự án được phê duyệt và triển khai.

Triển vọng tương lai

Các kịch bản phát triển tiềm năng

Tương lai của cụm công nghiệp Phạm Văn Hai sẽ phụ thuộc vào các quyết định quy hoạch của Thành phố Hồ Chí Minh và khả năng huy động vốn đầu tư. Một số kịch bản có thể xảy ra bao gồm:

  • Triển khai đầy đủ: Nếu được phê duyệt và đầu tư đúng mức, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai có thể trở thành một trung tâm công nghiệp nhẹ quan trọng, thu hút hàng trăm doanh nghiệp vừa và nhỏ và tạo ra hàng nghìn việc làm. Việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống giao thông và xử lý nước thải, sẽ là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công.

  • Chuyển đổi mục đích sử dụng đất: Trong trường hợp không khả thi về mặt kinh tế hoặc không đáp ứng được các tiêu chuẩn môi trường, khu đất quy hoạch cho cụm công nghiệp có thể được chuyển đổi sang các mục đích khác, như khu dân cư, khu thương mại hoặc không gian xanh. Điều này phù hợp với xu hướng đô thị hóa của huyện Bình Chánh, với các dự án như Glory Heights và các khu đô thị vệ tinh dọc đường Vành Đai 3.

  • Hợp tác với tỉnh Long An: Với vị trí giáp ranh tỉnh Long An, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai có thể được phát triển như một phần của cụm liên kết công nghiệp giữa hai địa phương, tận dụng các khu công nghiệp lớn tại Đức Hòa để tạo ra một hệ sinh thái sản xuất tích hợp.

Phù hợp với mục tiêu phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh

Quy hoạch tổng thể của Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2030, với tầm nhìn đến năm 2050, nhấn mạnh phát triển bền vững, chuyển đổi số và các ngành công nghiệp có giá trị cao. Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai có thể đóng góp vào các mục tiêu này bằng cách tập trung vào các ngành công nghiệp sạch, ứng dụng công nghệ và tạo việc làm cho lao động lành nghề. Việc tích hợp các công nghệ sản xuất thông minh, như tự động hóa và quản lý chuỗi cung ứng số, sẽ giúp cụm công nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn hiện đại và thu hút các nhà đầu tư quốc tế.

Cơ hội cho các bên liên quan địa phương

Đối với các doanh nghiệp, người lao động và cư dân địa phương, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai mang lại nhiều cơ hội. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể mở rộng quy mô sản xuất trong một không gian được quy hoạch, với chi phí thấp hơn so với các khu công nghiệp lớn. Người lao động sẽ được tiếp cận các chương trình đào tạo kỹ năng để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp mới. Cư dân địa phương, đặc biệt tại xã Phạm Văn Hai, có thể tham gia vào các hoạt động kinh tế phụ trợ hoặc vận động cho các dự án phát triển cộng đồng, như công viên và trung tâm y tế.

Kết luận

Cụm công nghiệp Phạm Văn Hai tại huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh, đại diện cho tham vọng của thành phố trong việc mở rộng không gian công nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế tại các khu vực ngoại thành. Với quy mô quy hoạch 668 hecta và vị trí chiến lược, cụm công nghiệp này có tiềm năng trở thành một trung tâm sản xuất công nghiệp nhẹ, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ và tạo việc làm cho hàng nghìn người lao động. Tuy nhiên, các thách thức liên quan đến giải phóng mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng và yêu cầu bảo vệ môi trường đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, nhà đầu tư và cộng đồng địa phương.

Trong bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh đang tái cấu trúc quy hoạch công nghiệp để ưu tiên phát triển bền vững và công nghệ cao, cụm công nghiệp Phạm Văn Hai đứng trước cơ hội để định hình vai trò của mình như một mô hình công nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường. Dù triển khai dưới hình thức nào – cụm công nghiệp, khu đô thị hay khu vực sử dụng hỗn hợp – khu đất này sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của huyện Bình Chánh và khu vực Tây Nam của thành phố.

Tài liệu tham khảo

  • Website chính thức của huyện Bình Chánh. (2025). Thông tin về xã Phạm Văn Hai và các khu công nghiệp.,,,

  • Wikipedia tiếng Việt. (2009). “Phạm Văn Hai (xã) – Lịch sử hình thành.”

  • Wikipedia tiếng Việt. (2007). “Bình Chánh – Lịch sử và phát triển.”

Viết một bình luận