Lê Nhân Thiện (1418-1459), tên thật là Lê Thiệt, là vị hoàng đế thứ ba của nhà Hậu Lê trong lịch sử Việt Nam, trị vì từ năm 1442 đến năm 1459. Dưới đây là thông tin chi tiết về ông:
1. Thân thế và lên ngôi:
Lê Nhân Thiện sinh năm Mậu Ngọ (1418) tại kinh thành Thăng Long. Ông là con trai trưởng của Lê Thái Tông và Tiệp dư Nguyễn Thị Anh.
Năm 1442, Lê Thái Tông đột ngột qua đời khi mới 20 tuổi. Do di chiếu của vua cha và sự ủng hộ của các đại thần như Nguyễn Xí, Trịnh Khả, Lê Nhân Thiện khi đó mới 4 tuổi được lập lên ngôi, tức Lê Nhân Tông.
Do còn nhỏ tuổi, Thái hậu Nguyễn Thị Anh (mẹ ông) buông rèm nhiếp chính, điều hành triều chính.
2. Thời kỳ nhiếp chính của Thái hậu Nguyễn Thị Anh:
Trong thời gian Thái hậu Nguyễn Thị Anh nhiếp chính, triều đình tập trung vào việc ổn định chính trị, củng cố quốc phòng và phát triển kinh tế.
Năm 1446, Thái hậu Nguyễn Thị Anh sai quân đánh Chiêm Thành và giành thắng lợi, bắt được vua Chiêm là Bí Cai.
Tuy nhiên, việc Thái hậu chuyên quyền cũng gây ra sự bất mãn trong triều đình, đặc biệt là từ một số đại thần trung thành với Lê Thái Tông.
3. Thời kỳ tự mình trị vì:
Năm 1453, Lê Nhân Tông đủ tuổi trưởng thành và bắt đầu tự mình trị vì. Ông tỏ ra là một vị vua nhân từ, chăm lo đến đời sống của nhân dân.
Ông chú trọng đến việc phát triển nông nghiệp, khuyến khích khai hoang, phục hóa đất đai.
Ông cũng quan tâm đến giáo dục, khoa cử, mở rộng Quốc Tử Giám, tạo điều kiện cho người tài ra giúp nước.
Dưới thời Lê Nhân Tông, Đại Việt tiếp tục duy trì hòa bình với các nước láng giềng, đặc biệt là Chiêm Thành.
4. Bị sát hại:
Năm 1459, Lê Nhân Tông bị chính anh trai mình là Lê Nghi Dân giết hại. Lê Nghi Dân vốn là con của Lê Thái Tông nhưng không được lập làm thái tử.
Sau khi giết Lê Nhân Tông, Lê Nghi Dân lên ngôi, nhưng chỉ trị vì được 8 tháng thì bị các đại thần lật đổ.
5. Đánh giá:
Lê Nhân Tông là một vị vua hiền lành, nhân từ, có lòng yêu nước thương dân. Tuy nhiên, ông lên ngôi khi còn quá nhỏ và bị ảnh hưởng nhiều bởi Thái hậu Nguyễn Thị Anh.
Thời gian ông tự mình trị vì không dài, nhưng cũng đã có những đóng góp nhất định cho sự phát triển của Đại Việt.
Việc ông bị sát hại là một bi kịch lớn trong lịch sử nhà Hậu Lê.
6. Niên hiệu:
Đại Hòa (1443-1453)
Diên Ninh (1454-1459)
7. Lăng mộ:
Lăng Băng Sơn (tại xã Hương Cần, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế)
Lê Nhân Thiện là một vị vua có cuộc đời ngắn ngủi nhưng cũng để lại những dấu ấn nhất định trong lịch sử Việt Nam. Ông được các sử gia đánh giá là một vị vua hiền, nhưng việc bị sát hại đã chấm dứt sự nghiệp trị vì của ông.
http://tinhdoandienbien.vn/index.php?language=vi&nv=news&nvvithemever=d&nv_redirect=aHR0cHM6Ly92aWVjbGFtaGNtLmluZm8=