Cụm công nghiệp Long Sơn Cần Giờ – Phân tích Toàn diện – Thông tin Việc Làm HCM

Giới thiệu

Cụm công nghiệp Long Sơn, tọa lạc tại huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh, là một trong những cụm công nghiệp được quy hoạch trong kế hoạch phát triển công nghiệp của thành phố giai đoạn đến năm 2020, với tầm nhìn đến năm 2025. Theo Quyết định số 4809 ngày 22/10/2007 của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, cụm công nghiệp Long Sơn có diện tích khoảng 25,5 hecta và nằm trong danh sách 30 cụm công nghiệp với tổng diện tích 1.900 hecta được quy hoạch trên toàn thành phố. Tuy nhiên, theo đề xuất của Sở Công Thương TP.HCM vào năm 2024, cụm công nghiệp Long Sơn đã được xem xét để chuyển đổi chức năng hoặc loại bỏ khỏi quy hoạch do không còn phù hợp với định hướng phát triển kinh tế – xã hội của huyện Cần Giờ và thành phố.

Huyện Cần Giờ, nằm ở phía Đông Nam của Thành phố Hồ Chí Minh, là khu vực đặc biệt với hơn 70% diện tích là rừng ngập mặn, được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới vào năm 2000. Với diện tích tự nhiên khoảng 704,45 km² và dân số khoảng 71.628 người (theo thống kê năm 2019), Cần Giờ có mật độ dân số thấp (khoảng 102 người/km²), chủ yếu tập trung tại thị trấn Cần Thạnh và các xã như Long Hòa, Bình Khánh, và Tam Thôn Hiệp. Kinh tế của Cần Giờ chủ yếu dựa vào nông nghiệp, thủy sản, du lịch sinh thái, và khai thác muối, với tiềm năng phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp sạch còn hạn chế do đặc điểm địa lý và yêu cầu bảo tồn môi trường.

Cụm công nghiệp Long Sơn, dù được quy hoạch ban đầu với mục tiêu thúc đẩy công nghiệp tại Cần Giờ, đã gặp nhiều thách thức trong việc triển khai do vị trí xa trung tâm, hạ tầng giao thông hạn chế, và định hướng ưu tiên phát triển du lịch sinh thái và bảo vệ môi trường của huyện. Bài viết này cung cấp một phân tích toàn diện về cụm công nghiệp Long Sơn, bao gồm bối cảnh địa phương, lịch sử quy hoạch, cơ sở hạ tầng tiềm năng, các thách thức, và triển vọng tương lai, đồng thời xem xét vai trò của nó trong chiến lược phát triển của huyện Cần Giờ và Thành phố Hồ Chí Minh.

Bối cảnh huyện Cần Giờ

Đặc điểm địa lý và kinh tế

Huyện Cần Giờ là huyện duy nhất của Thành phố Hồ Chí Minh có đường bờ biển, với chiều dài hơn 23 km và hệ thống rừng ngập mặn rộng lớn, chiếm khoảng 33.139 hecta. Huyện này giáp với các khu vực sau:

Phía Đông: Giáp tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu, với ranh giới là sông Thị Vải.
Phía Tây: Giáp tỉnh Long An và Tiền Giang, với ranh giới là sông Soài Rạp.
Phía Nam: Giáp Biển Đông.
Phía Bắc: Giáp huyện Nhà Bè và một phần huyện Nhơn Trạch (Đồng Nai).

Cần Giờ có 7 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm thị trấn Cần Thạnh và các xã Bình Khánh, Tam Thôn Hiệp, An Thới Đông, Long Hòa, Lý Nhơn, và Thạnh An. Địa hình của huyện chủ yếu là đất thấp, với độ cao trung bình từ 0,5 đến 1,5 mét so với mực nước biển, dễ bị ảnh hưởng bởi thủy triều và biến đổi khí hậu. Hệ thống sông ngòi và kênh rạch chằng chịt, như sông Đồng Tranh, sông Lòng Tàu, và sông Soài Rạp, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông đường thủy nhưng gây khó khăn cho giao thông đường bộ.

Kinh tế của Cần Giờ chủ yếu dựa vào các ngành:

Nông nghiệp và thủy sản: Sản xuất lúa, nuôi trồng thủy sản (tôm, cá, cua), và khai thác muối.
Du lịch sinh thái: Các điểm đến như Khu du lịch Vàm Sát, Đảo Khỉ, và bãi biển 30/4 thu hút hàng triệu du khách mỗi năm.
Dịch vụ và thương mại: Phát triển ở mức độ hạn chế, chủ yếu phục vụ cư dân địa phương và du khách.

Mặc dù có tiềm năng phát triển công nghiệp, đặc biệt là các ngành công nghiệp hỗ trợ và chế biến thủy sản, Cần Giờ chưa phải là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư công nghiệp do chi phí phát triển hạ tầng cao, yêu cầu bảo vệ môi trường nghiêm ngặt, và khoảng cách xa trung tâm TP.HCM (khoảng 50-60 km từ thị trấn Cần Thạnh đến Quận 1).

Vai trò của Cần Giờ trong chiến lược phát triển của TP.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh, với dân số hơn 9 triệu người và vai trò là trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam, đang thực hiện quy hoạch tổng thể giai đoạn 2021-2030, với tầm nhìn đến năm 2050. Trong chiến lược này, Cần Giờ được định hướng trở thành một khu đô thị sinh thái, du lịch, và nghỉ dưỡng, tận dụng lợi thế về rừng ngập mặn, bãi biển, và văn hóa địa phương. Các dự án lớn như Khu đô thị lấn biển Cần Giờ (quy mô 2.870 hecta, do Công ty Cổ phần Đô thị Du lịch Cần Giờ làm chủ đầu tư) và Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (dự kiến triển khai giai đoạn 2024-2030) được kỳ vọng sẽ nâng cao vị thế kinh tế của huyện.

Tuy nhiên, phát triển công nghiệp tại Cần Giờ không phải là ưu tiên hàng đầu. Thay vào đó, thành phố khuyến khích các ngành công nghiệp sạch, công nghiệp hỗ trợ, và chế biến nông-thủy sản, với mục tiêu giảm thiểu tác động đến môi trường và hệ sinh thái rừng ngập mặn. Cụm công nghiệp Long Sơn, vì vậy, được quy hoạch ban đầu để hỗ trợ các ngành công nghiệp nhẹ, nhưng đã không thể triển khai hiệu quả do các hạn chế về hạ tầng và định hướng phát triển mới của huyện.

Lịch sử quy hoạch cụm công nghiệp Long Sơn

Quy hoạch ban đầu

Cụm công nghiệp Long Sơn được đưa vào quy hoạch theo Quyết định số 4809 ngày 22/10/2007 của UBND Thành phố Hồ Chí Minh, với mục tiêu phát triển các cụm công nghiệp địa phương đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025. Theo quy hoạch này, cụm công nghiệp Long Sơn có diện tích 25,5 hecta và nằm tại xã Long Hòa, huyện Cần Giờ. Mục tiêu chính của cụm công nghiệp là:

Thúc đẩy công nghiệp địa phương: Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trong các lĩnh vực như chế biến thủy sản, sản xuất hàng tiêu dùng, và công nghiệp hỗ trợ.
Tạo việc làm: Cung cấp việc làm cho cư dân Cần Giờ, đặc biệt là lao động trẻ và lao động từ các ngành nông nghiệp, thủy sản.
Hỗ trợ phát triển kinh tế: Góp phần đa dạng hóa cơ cấu kinh tế của huyện, giảm phụ thuộc vào nông nghiệp và du lịch.

Cụm công nghiệp Long Sơn được thiết kế để tập trung vào các ngành công nghiệp sạch, với yêu cầu nghiêm ngặt về xử lý nước thải, khí thải, và rác thải để bảo vệ môi trường rừng ngập mặn. Tuy nhiên, thông tin chi tiết về chủ đầu tư, tiến độ triển khai, và các doanh nghiệp hoạt động tại cụm công nghiệp này rất hạn chế, cho thấy dự án có thể chưa được triển khai thực tế hoặc đã bị đình trệ.

Đề xuất loại bỏ khỏi quy hoạch

Vào tháng 9 năm 2024, Sở Công Thương TP.HCM đã gửi văn bản đến UBND thành phố, đề xuất loại bỏ 23/30 cụm công nghiệp khỏi quy hoạch, với tổng diện tích 1.503,92 hecta, do các lý do như hạ tầng chưa hoàn thiện, áp lực đô thị hóa, và không phù hợp với định hướng phát triển kinh tế – xã hội. Cụm công nghiệp Long Sơn, cùng với các cụm khác như Bình Khánh (Cần Giờ, 97 hecta), Đông Thạnh (Hóc Môn, 36 hecta), và Tân Thới Nhì (Hóc Môn, 87 hecta), được đề xuất chuyển đổi chức năng để phù hợp với bối cảnh phát triển mới.

Lý do chính cho việc loại bỏ cụm công nghiệp Long Sơn bao gồm:

Hạ tầng giao thông hạn chế: Cần Giờ chỉ có một tuyến đường bộ chính là đường Rừng Sác, kết nối với huyện Nhà Bè qua phà Bình Khánh. Việc xây dựng hạ tầng giao thông nội bộ cho cụm công nghiệp đòi hỏi chi phí lớn và có thể gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng ngập mặn.
Định hướng ưu tiên du lịch và sinh thái: Cần Giờ được định hướng phát triển thành khu đô thị sinh thái và du lịch, với các dự án như Khu disait: Cụm công nghiệp Long Sơn không còn phù hợp với định hướng phát triển du lịch sinh thái của Cần Giờ.
Thiếu vốn đầu tư: Việc huy động vốn để xây dựng cơ sở hạ tầng cho cụm công nghiệp Long Sơn gặp khó khăn do vị trí xa trung tâm và lợi nhuận đầu tư thấp so với các khu công nghiệp khác tại TP.HCM hoặc các tỉnh lân cận như Long An và Đồng Nai.
Yêu cầu bảo vệ môi trường: Các ngành công nghiệp tại Long Sơn phải tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, làm tăng chi phí vận hành và giảm sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư.

Theo báo cáo của Sở Công Thương, chỉ 6 cụm công nghiệp được giữ lại trong quy hoạch, bao gồm Cụm tiểu thủ công nghiệp Lê Minh Xuân, Cụm công nghiệp Nhị Xuân (Hóc Môn), Cụm Xuân Thới Sơn B (Hóc Môn), Cụm Dương Công Khi (Hóc Môn), Cụm Bàu Trăn (Củ Chi), và Cụm Láng Le – Bàu Cò (Bình Chánh). Các cụm này đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng và đạt tỷ lệ lấp đầy cao, trong khi cụm Long Sơn chưa có dấu hiệu triển khai đáng kể.

Cơ sở hạ tầng và tiềm năng

Vị trí và kết nối giao thông

Cụm công nghiệp Long Sơn tọa lạc tại xã Long Hòa, huyện Cần Giờ, cách trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 50-60 km. Vị trí này mang lại một số lợi thế và hạn chế:

Lợi thế:
- Gần các tuyến giao thông đường thủy, như sông Lòng Tàu và sông Soài Rạp, thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy, đặc biệt đối với các ngành chế biến thủy sản và xuất khẩu.
- Gần cảng biển quốc tế Cần Giờ (dự kiến triển khai giai đoạn 2024-2030), có thể hỗ trợ xuất nhập khẩu trong tương lai.
- Gần các khu vực sản xuất nông-thủy sản, cung cấp nguyên liệu cho các ngành chế biến thực phẩm và thủy sản.
Hạn chế:
- Khoảng cách xa trung tâm TP.HCM, với thời gian di chuyển bằng đường bộ khoảng 2-3 giờ qua đường Rừng Sác và phà Bình Khánh.
- Hạ tầng giao thông đường bộ hạn chế, với đường Rừng Sác là tuyến đường chính duy nhất, thường xuyên ùn tắc vào giờ cao điểm hoặc khi phà Bình Khánh quá tải.
- Cách Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất khoảng 60-70 km và cách cảng Cát Lái khoảng 50 km, gây khó khăn cho logistics hàng không và đường bộ.

Trong tương lai, các dự án hạ tầng giao thông lớn, như cầu Cần Giờ (thay thế phà Bình Khánh, dự kiến khởi công năm 2025) và đường Rừng Sác mở rộng, có thể cải thiện khả năng kết nối của cụm công nghiệp Long Sơn. Tuy nhiên, tiến độ các dự án này vẫn còn chậm, và chi phí đầu tư cao có thể làm giảm sức hấp dẫn của khu vực đối với các nhà đầu tư công nghiệp.

Cơ sở hạ tầng tiềm năng

Do cụm công nghiệp Long Sơn chưa được triển khai thực tế, cơ sở hạ tầng hiện tại chủ yếu tồn tại dưới dạng quy hoạch trên giấy. Theo kế hoạch ban đầu, cụm công nghiệp được thiết kế với các hạng mục hạ tầng sau:

Hệ thống đường nội bộ: Các tuyến đường nội bộ với chiều rộng từ 10-20 mét, được thiết kế để hỗ trợ xe tải và container, với mặt đường lát nhựa hoặc bê tông để chịu được điều kiện ngập nước mùa mưa (lượng mưa trung bình tại Cần Giờ khoảng 2.000 mm/năm).
Nguồn điện: Kết nối với lưới điện quốc gia thông qua các trạm biến áp tại huyện Nhà Bè hoặc Cần Giờ, với công suất dự kiến đủ cho các nhà máy sản xuất quy mô nhỏ và vừa.
Hệ thống cấp nước và xử lý nước thải: Hệ thống cấp nước sạch với công suất khoảng 2.000-3.000 m³/ngày, sử dụng nguồn nước từ Nhà máy nước Cần Giờ. Nhà máy xử lý nước thải tập trung, với công suất khoảng 1.000-2.000 m³/ngày, đảm bảo xử lý nước thải công nghiệp đạt tiêu chuẩn môi trường trước khi xả ra sông hoặc biển.
Viễn thông: Hệ thống viễn thông cơ bản, bao gồm internet tốc độ cao và mạng di động 4G/5G, hỗ trợ quản lý sản xuất và giao dịch thương mại.
Tiện ích bổ sung: Các tiện ích như văn phòng hành chính, bãi đỗ xe, và khu vực xanh được quy hoạch để tạo môi trường làm việc thân thiện với môi trường.

Tuy nhiên, do dự án chưa được triển khai, các hạng mục này vẫn chỉ là kế hoạch trên giấy. Việc xây dựng hạ tầng đòi hỏi đầu tư lớn, ước tính khoảng 100-150 tỷ VND cho 25,5 hecta, chưa kể chi phí đền bù giải phóng mặt bằng và bảo vệ môi trường.

Các ngành công nghiệp tiềm năng

Nếu được triển khai, cụm công nghiệp Long Sơn có thể tập trung vào các ngành công nghiệp phù hợp với đặc điểm của Cần Giờ, bao gồm:

Chế biến thủy sản: Sản xuất và chế biến tôm, cá, cua, và các sản phẩm thủy sản đông lạnh hoặc đóng hộp, tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào từ Cần Giờ.
Chế biến thực phẩm: Sản xuất các sản phẩm từ nông sản, như nước mắm, muối, và thực phẩm chế biến sẵn.
Công nghiệp hỗ trợ: Sản xuất bao bì, thiết bị nông nghiệp, và các sản phẩm phục vụ ngành du lịch và thủy sản.
Công nghiệp sạch: Các ngành như sản xuất năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió) hoặc sản phẩm thân thiện với môi trường, phù hợp với định hướng phát triển bền vững của Cần Giờ.

Các ngành công nghiệp này cần tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, với chi phí đầu tư vào hệ thống xử lý chất thải và công nghệ sạch cao hơn so với các khu công nghiệp khác tại TP.HCM.

Đóng góp kinh tế tiềm năng

Tạo việc làm

Nếu được triển khai, cụm công nghiệp Long Sơn có thể tạo ra khoảng 2.000-3.000 việc làm cho cư dân Cần Giờ, đặc biệt là lao động trẻ và lao động chuyển đổi từ nông nghiệp, thủy sản. Các vị trí việc làm bao gồm:

Công nhân sản xuất trong các nhà máy chế biến thủy sản và thực phẩm.
Kỹ thuật viên vận hành máy móc và hệ thống xử lý nước thải.
Nhân viên logistics và vận tải, hỗ trợ vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy và đường bộ.
Nhân viên hành chính và dịch vụ, phục vụ hoạt động của cụm công nghiệp.

Mức lương dự kiến dao động từ mức lương tối thiểu vùng I (khoảng 4,68 triệu VND/tháng, tương đương 190 USD) đến 6-10 triệu VND/tháng (240-400 USD) cho lao động lành nghề. Việc làm tại cụm công nghiệp có thể giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp tại Cần Giờ, hiện ở mức khoảng 3-4%, và cải thiện thu nhập cho các hộ gia đình thu nhập thấp.

Đóng góp vào kinh tế địa phương

Cụm công nghiệp Long Sơn, nếu hoạt động, có thể đóng góp vào kinh tế Cần Giờ thông qua:

Giá trị sản xuất: Các ngành chế biến thủy sản và thực phẩm có thể tạo ra giá trị gia tăng cao, với doanh thu ước tính 500-1.000 tỷ VND/năm khi cụm công nghiệp hoạt động hết công suất.
Thuế và phí: Thuế doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, và các loại phí liên quan đến hoạt động công nghiệp sẽ đóng góp vào ngân sách huyện, ước tính 50-100 tỷ VND/năm.
Kích thích chuỗi cung ứng: Các doanh nghiệp tại cụm công nghiệp sẽ tạo nhu cầu cho các dịch vụ phụ trợ, như cung cấp nguyên liệu, vận tải, và dịch vụ ăn uống, thúc đẩy kinh tế địa phương.

Ngoài ra, cụm công nghiệp có thể hỗ trợ các dự án phát triển cộng đồng, như xây dựng trường học, trung tâm y tế, hoặc công viên tại xã Long Hòa, góp phần nâng cao chất lượng sống cho cư dân.

Tích hợp với chiến lược phát triển của Cần Giờ

Cụm công nghiệp Long Sơn, nếu được triển khai, sẽ phù hợp với một số mục tiêu phát triển của Cần Giờ, bao gồm:

Đa dạng hóa kinh tế: Giảm phụ thuộc vào nông nghiệp và du lịch, tạo thêm nguồn thu nhập từ công nghiệp.
Hỗ trợ giãn dân: Cụm công nghiệp có thể tích hợp với các khu dân cư đô thị mới, như Khu đô thị lấn biển Cần Giờ, để thu hút dân cư từ nội thành.
Phát triển bền vững: Tập trung vào các ngành công nghiệp sạch, cụm công nghiệp có thể trở thành mô hình mẫu cho phát triển công nghiệp thân thiện với môi trường tại Cần Giờ.

Tuy nhiên, với đề xuất loại bỏ khỏi quy hoạch, vai trò của cụm công nghiệp Long Sơn có thể được thay thế bởi các dự án khác, như khu công nghiệp hỗ trợ chế biến thủy sản hoặc khu logistics phục vụ cảng Cần Giờ.

Thách thức

Thách thức trong triển khai

Cụm công nghiệp Long Sơn đối mặt với nhiều thách thức lớn trong việc triển khai:

Hạ tầng giao thông hạn chế: Đường Rừng Sác và phà Bình Khánh là nút thắt cổ chai, gây khó khăn cho vận chuyển hàng hóa và di chuyển của lao động. Việc xây dựng cầu Cần Giờ và mở rộng đường Rừng Sác đòi hỏi thời gian và chi phí lớn.
Chi phí đầu tư cao: Xây dựng cơ sở hạ tầng cho 25,5 hecta tại một khu vực thấp trũng, dễ ngập nước, đòi hỏi chi phí lớn, đặc biệt là hệ thống xử lý nước thải và bảo vệ môi trường.
Thiếu vốn đầu tư: Cần Giờ không phải là điểm đến ưu tiên cho các nhà đầu tư công nghiệp, do lợi nhuận thấp hơn so với các khu công nghiệp tại Bình Chánh, Củ Chi, hoặc Long An.
Yêu cầu bảo vệ môi trường: Các ngành công nghiệp tại Long Sơn phải đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, làm tăng chi phí vận hành và giảm sức hấp dẫn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Cạnh tranh với các khu công nghiệp khác: Các khu công nghiệp tại TP.HCM (như Tân Bình, Lê Minh Xuân) và các tỉnh lân cận (như Long Hậu, Đức Hòa) có hạ tầng hoàn thiện, vị trí gần trung tâm, và chi phí thấp hơn, khiến Long Sơn khó cạnh tranh.

Thách thức từ đề xuất loại bỏ quy hoạch

Đề xuất loại bỏ cụm công nghiệp Long Sơn khỏi quy hoạch vào năm 2024 đặt ra các thách thức mới:

Chuyển đổi chức năng: Việc chuyển đổi 25,5 hecta đất công nghiệp sang mục đích khác, như dân cư, du lịch, hoặc nông nghiệp, đòi hỏi điều chỉnh quy hoạch và đền bù cho các bên liên quan (nếu có).
Mất cơ hội phát triển công nghiệp: Việc loại bỏ cụm công nghiệp có thể làm giảm cơ hội đa dạng hóa kinh tế của Cần Giờ, đặc biệt trong các ngành chế biến thủy sản và công nghiệp hỗ trợ.
Áp lực từ đô thị hóa: Với các dự án lớn như Khu đô thị lấn biển Cần Giờ, quỹ đất tại Cần Giờ có thể được ưu tiên cho bất động sản và du lịch, làm giảm sự chú ý đến phát triển công nghiệp.

Chính sách và quy định pháp lý

Việc triển khai cụm công nghiệp Long Sơn bị ảnh hưởng bởi các quy định pháp lý phức tạp, bao gồm:

Luật Đất đai: Quá trình giải phóng mặt bằng và đền bù tại Cần Giờ gặp khó khăn do khu vực có nhiều đất nông nghiệp và đất rừng ngập mặn.
Luật Môi trường: Các doanh nghiệp tại Long Sơn phải tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, với chi phí đầu tư vào hệ thống xử lý chất thải cao.
Luật Đầu tư: Việc lựa chọn nhà đầu tư cho cụm công nghiệp phải tuân thủ quy trình đấu thầu, gây chậm trễ trong triển khai dự án.

Sự chồng chéo giữa các quy định của Luật Xây dựng, Luật Đầu tư, và Luật Đất đai cũng làm tăng rủi ro pháp lý cho các nhà đầu tư, khiến cụm công nghiệp Long Sơn trở nên kém hấp dẫn.

Triển vọng tương lai

Các kịch bản phát triển tiềm năng

Tương lai của cụm công nghiệp Long Sơn phụ thuộc vào các quyết định quy hoạch và định hướng phát triển của Cần Giờ. Một số kịch bản có thể xảy ra bao gồm:

Triển khai với quy mô nhỏ: Thay vì phát triển toàn bộ 25,5 hecta, cụm công nghiệp Long Sơn có thể được triển khai ở quy mô nhỏ (10-15 hecta), tập trung vào các ngành chế biến thủy sản và công nghiệp hỗ trợ. Điều này giúp giảm chi phí đầu tư và phù hợp với nguồn lực của Cần Giờ.
Chuyển đổi chức năng: Theo đề xuất của Sở Công Thương, 25,5 hecta đất công nghiệp có thể được chuyển đổi sang mục đích dân cư, du lịch, hoặc nông nghiệp. Ví dụ, khu đất có thể được sử dụng để xây dựng khu dân cư cho công nhân cảng Cần Giờ hoặc khu du lịch sinh thái.
Tích hợp với cảng Cần Giờ: Cụm công nghiệp Long Sơn có thể được tái định hướng thành khu logistics hoặc khu công nghiệp hỗ trợ phục vụ Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, tận dụng lợi thế gần sông Lòng Tàu và cảng biển.
Hợp tác liên vùng: Cần Giờ có thể hợp tác với các khu công nghiệp tại Long An (như Long Hậu) hoặc Bà Rịa – Vũng Tàu (như KCN Dầu khí Long Sơn) để tạo thành một cụm liên kết công nghiệp, chia sẻ hạ tầng và nguồn lực.

Phù hợp với mục tiêu phát triển của TP.HCM

Quy hoạch tổng thể của Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2030, với tầm nhìn đến năm 2050, nhấn mạnh phát triển bền vững, chuyển đổi số, và các ngành công nghiệp công nghệ cao. Cụm công nghiệp Long Sơn, nếu được triển khai, có thể đóng góp vào các mục tiêu này bằng cách:

Ưu tiên công nghiệp sạch: Tập trung vào các ngành như chế biến thủy sản, sản xuất năng lượng tái tạo, và công nghiệp hỗ trợ, phù hợp với định hướng phát triển bền vững.
Hỗ trợ giãn dân: Tích hợp với các khu dân cư đô thị mới, như Khu đô thị lấn biển Cần Giờ, để thu hút dân cư từ nội thành.
Thúc đẩy logistics: Phục vụ Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, góp phần nâng cao năng lực logistics của TP.HCM.

Tuy nhiên, với đề xuất loại bỏ khỏi quy hoạch, vai trò của cụm công nghiệp Long Sơn có thể được thay thế bởi các dự án khác, như khu logistics hoặc khu công nghiệp hỗ trợ gần cảng Cần Giờ.

Cơ hội cho các bên liên quan địa phương

Nếu được triển khai hoặc chuyển đổi chức năng, cụm công nghiệp Long Sơn mang lại cơ hội cho các bên liên quan tại Cần Giờ:

Doanh nghiệp: Các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực chế biến thủy sản và công nghiệp hỗ trợ có thể tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào và chi phí đất thấp tại Cần Giờ.
Người lao động: Cư dân Cần Giờ, đặc biệt là lao động trẻ, có cơ hội tiếp cận các công việc ổn định với thu nhập cao hơn so với nông nghiệp và thủy sản.
Cư dân địa phương: Các hoạt động kinh tế phụ trợ, như cung cấp nguyên liệu, dịch vụ ăn uống, và vận tải, sẽ tạo thêm thu nhập cho cư dân xã Long Hòa và các xã lân cận.

Kết luận

Cụm công nghiệp Long Sơn tại huyện Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh, được quy hoạch ban đầu với mục tiêu thúc đẩy công nghiệp địa phương, tạo việc làm, và đa dạng hóa kinh tế. Với diện tích 25,5 hecta và vị trí tại xã Long Hòa, cụm công nghiệp này có tiềm năng phát triển các ngành công nghiệp sạch, như chế biến thủy sản, công nghiệp hỗ trợ, và sản xuất năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, dự án đã gặp nhiều thách thức trong việc triển khai, bao gồm hạ tầng giao thông hạn chế, chi phí đầu tư cao, yêu cầu bảo vệ môi trường nghiêm ngặt, và cạnh tranh với các khu công nghiệp khác.

Đề xuất loại bỏ cụm công nghiệp Long Sơn khỏi quy hoạch vào năm 2024 phản ánh thực tế rằng dự án không còn phù hợp với định hướng phát triển du lịch sinh thái và đô thị hóa của Cần Giờ. Trong tương lai, khu đất 25,5 hecta có thể được chuyển đổi sang mục đích dân cư, du lịch, hoặc logistics để phục vụ các dự án lớn như Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Dù không được triển khai như kế hoạch ban đầu, cụm công nghiệp Long Sơn vẫn là một bài học quan trọng về việc cân bằng giữa phát triển công nghiệp và bảo vệ môi trường trong bối cảnh đô thị hóa và biến đổi khí hậu tại Cần Giờ.

Tài liệu tham khảo

Website chính thức của huyện Cần Giờ. (2025). Thông tin về xã Long Hòa và kinh tế địa phương.
Sở Công Thương TP.HCM. (2024). Báo cáo phương án phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Báo Pháp Luật TP.HCM. (2024). “TP.HCM muốn ‘loại’ 23 cụm công nghiệp ra khỏi quy hoạch.”
Kho Xuong Dep. (2024). “23 cụm công nghiệp có thể bị loại khỏi quy hoạch.”
Wikipedia tiếng Việt. (2023). “Cần Giờ – Lịch sử và phát triển.”
VietnamPlus. (2021). “Long An sẽ có thêm 4 cụm công nghiệp đi vào hoạt động trong năm nay.”
Bao Chinh Phu. (2022). “Long Khánh – Trọng điểm phát triển công nghiệp công nghệ cao vùng Đông Nam Bộ.”