giáo trình đào tạo an toàn lao động

I. MỤC TIÊU CHUNG

Nâng cao nhận thức:

Giúp người lao động hiểu rõ tầm quan trọng của an toàn lao động (ATLĐ) đối với bản thân, doanh nghiệp và xã hội.

Trang bị kiến thức:

Cung cấp kiến thức cơ bản về các quy định pháp luật, tiêu chuẩn, quy trình liên quan đến ATLĐ.

Phát triển kỹ năng:

Rèn luyện kỹ năng nhận diện, đánh giá và kiểm soát các nguy cơ, rủi ro trong quá trình làm việc.

Thay đổi hành vi:

Xây dựng thái độ làm việc tích cực, chủ động tuân thủ các biện pháp an toàn, phòng ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.

II. ĐỐI TƯỢNG ĐÀO TẠO

Nhóm 1:

Người quản lý, người sử dụng lao động.

Nhóm 2:

Cán bộ chuyên trách, bán chuyên trách về ATLĐ.

Nhóm 3:

Người lao động làm công việc có yêu cầu nghiêm ngặt về ATLĐ.

Nhóm 4:

Người lao động không thuộc các nhóm trên.

Nhóm 5:

An toàn, vệ sinh viên.
*Lưu ý:Nội dung và thời lượng đào tạo sẽ khác nhau tùy theo từng nhóm đối tượng.

III. NỘI DUNG CHI TIẾT

(A) PHẦN MỞ ĐẦU

1. Giới thiệu khóa học:

Mục tiêu, ý nghĩa của khóa học.
Nội dung, chương trình đào tạo.
Giảng viên, học viên.
Quy định của lớp học.

2. Tổng quan về an toàn lao động:

Định nghĩa, khái niệm liên quan đến ATLĐ, vệ sinh lao động (VSLĐ).
Tình hình tai nạn lao động (TNLĐ), bệnh nghề nghiệp (BNN) ở Việt Nam và trên thế giới.
Chi phí trực tiếp và gián tiếp do TNLĐ, BNN gây ra.
Vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan (Nhà nước, doanh nghiệp, người lao động) trong công tác ATLĐ.

(B) NỘI DUNG CHÍNH (Điều chỉnh theo từng nhóm đối tượng)

1. Các quy định pháp luật, tiêu chuẩn, quy trình về ATLĐ, VSLĐ:

Luật pháp và văn bản pháp quy:

Luật An toàn, vệ sinh lao động.
Các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành.
Các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về ATLĐ.

Quy định của doanh nghiệp:

Nội quy ATLĐ.
Quy trình làm việc an toàn.
Các quy định về sử dụng, bảo trì thiết bị.
Quy trình ứng cứu khẩn cấp.

2. Nhận diện, đánh giá và kiểm soát các yếu tố nguy hiểm, rủi ro:

Các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại:

Yếu tố vật lý: Điện, nhiệt, tiếng ồn, rung động, bức xạ…
Yếu tố hóa học: Bụi, hơi khí độc, hóa chất…
Yếu tố sinh học: Vi sinh vật, côn trùng, động vật…
Yếu tố tâm sinh lý, ecgonomi: Tư thế làm việc, căng thẳng…

Phương pháp nhận diện, đánh giá rủi ro:

Phân tích công việc (Job Safety Analysis – JSA).
Đánh giá rủi ro định tính và định lượng.
Sử dụng checklist, ma trận rủi ro.

Biện pháp kiểm soát rủi ro:

Loại bỏ nguy cơ.
Thay thế bằng quy trình/vật liệu an toàn hơn.
Kiểm soát kỹ thuật (Engineering controls).
Kiểm soát hành chính (Administrative controls).
Sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân (PPE).

3. Các biện pháp phòng ngừa TNLĐ, BNN:

Phòng ngừa điện giật:

Nguyên tắc an toàn khi làm việc với điện.
Sử dụng thiết bị điện an toàn.
Kiểm tra, bảo trì hệ thống điện.

Phòng ngừa ngã cao:

Sử dụng thang, giàn giáo an toàn.
Sử dụng dây đai an toàn.
Che chắn các khu vực nguy hiểm.

Phòng ngừa tai nạn do máy móc, thiết bị:

Sử dụng, bảo trì máy móc đúng cách.
Lắp đặt hệ thống bảo vệ.
Ngắt nguồn điện khi sửa chữa.

Phòng ngừa cháy nổ:

Kiểm soát nguồn nhiệt, nguồn gây cháy.
Lưu trữ, sử dụng hóa chất an toàn.
Trang bị phương tiện chữa cháy.

Phòng ngừa BNN:

Kiểm soát các yếu tố có hại tại nơi làm việc.
Sử dụng PPE phù hợp.
Khám sức khỏe định kỳ.

4. Sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân (PPE):

Các loại PPE:

Mũ bảo hộ.
Kính bảo hộ.
Khẩu trang, mặt nạ phòng độc.
Găng tay bảo hộ.
Giày, ủng bảo hộ.
Quần áo bảo hộ.
Dây đai an toàn.

Cách lựa chọn, sử dụng, bảo quản PPE:

Chọn PPE phù hợp với công việc, môi trường làm việc.
Sử dụng đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Kiểm tra, bảo dưỡng PPE thường xuyên.
Thay thế PPE khi bị hư hỏng.

5. Sơ cứu ban đầu:

Nguyên tắc sơ cứu:

Đảm bảo an toàn cho bản thân và nạn nhân.
Đánh giá tình trạng nạn nhân.
Gọi cấp cứu.
Thực hiện các biện pháp sơ cứu cần thiết.

Kỹ thuật sơ cứu:

Sơ cứu vết thương, chảy máu.
Sơ cứu bỏng.
Sơ cứu điện giật.
Sơ cứu ngộ độc.
Sơ cứu ngừng tim, ngừng thở (CPR).

6. Ứng cứu khẩn cấp:

Kế hoạch ứng cứu khẩn cấp:

Xây dựng kế hoạch ứng cứu phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp.
Huấn luyện cho người lao động về kế hoạch ứng cứu.
Tổ chức diễn tập định kỳ.

Các tình huống khẩn cấp:

Cháy nổ.
Rò rỉ hóa chất.
Sập đổ công trình.
Thiên tai (bão, lũ lụt, động đất…).

(C) PHẦN KẾT THÚC

1. Tổng kết khóa học:

Nhấn mạnh lại những nội dung quan trọng.
Giải đáp thắc mắc của học viên.

2. Đánh giá khóa học:

Thu thập phản hồi của học viên về chất lượng khóa học.
Đánh giá kết quả học tập của học viên.

3. Bế giảng:

Trao chứng nhận hoàn thành khóa học.
Gửi lời cảm ơn đến giảng viên, học viên và các bên liên quan.

IV. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY

Kết hợp lý thuyết và thực hành:

Giảng dạy lý thuyết ngắn gọn, dễ hiểu.
Sử dụng hình ảnh, video minh họa.
Tổ chức các bài tập, trò chơi, tình huống thực tế.
Thực hành kỹ năng sơ cứu, sử dụng PPE.

Tăng tính tương tác:

Khuyến khích học viên đặt câu hỏi, thảo luận.
Sử dụng phương pháp giảng dạy tích cực (active learning).
Tạo không khí học tập thoải mái, thân thiện.

Sử dụng công nghệ:

Trình chiếu slide, video.
Sử dụng phần mềm mô phỏng.
Ứng dụng các nền tảng học trực tuyến (e-learning).

V. TÀI LIỆU THAM KHẢO

Luật An toàn, vệ sinh lao động và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về ATLĐ.
Giáo trình, tài liệu về ATLĐ của các tổ chức uy tín (ví dụ: Bộ LĐTBXH, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, các trường đại học…).
Tài liệu hướng dẫn sử dụng PPE của nhà sản xuất.
Các video, hình ảnh minh họa về ATLĐ.

VI. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ

Đánh giá kiến thức:

Kiểm tra trắc nghiệm, tự luận.
Phỏng vấn.

Đánh giá kỹ năng:

Thực hành sơ cứu.
Sử dụng PPE.
Xử lý tình huống.

Đánh giá thái độ:

Quan sát hành vi của học viên trong quá trình học tập.
Đánh giá mức độ tham gia, tương tác của học viên.

VII. THỜI LƯỢNG ĐÀO TẠO

Thời lượng đào tạo sẽ khác nhau tùy theo từng nhóm đối tượng và nội dung đào tạo.
*Ví dụ:*
Nhóm 1: 16 giờ
Nhóm 2: 48 giờ
Nhóm 3: 24 giờ
Nhóm 4: 8 giờ
Nhóm 5: 40 giờ (đào tạo lần đầu), 8 giờ (đào tạo lại hàng năm)

LƯU Ý QUAN TRỌNG:

Tính thực tiễn:

Nội dung đào tạo phải gắn liền với thực tế công việc của người lao động.

Cập nhật:

Giáo trình cần được cập nhật thường xuyên để phù hợp với các quy định pháp luật mới và sự thay đổi của công nghệ.

Chuyên môn:

Giảng viên phải là người có kiến thức chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm thực tế về ATLĐ.

Ngôn ngữ:

Sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với trình độ của người học.

Tính hệ thống:

Sắp xếp nội dung một cách logic, khoa học để người học dễ tiếp thu.

Để giáo trình này thực sự hiệu quả, bạn cần:

1. Nghiên cứu kỹ lưỡng:

Tìm hiểu về đặc điểm công việc, môi trường làm việc, trình độ của người lao động tại doanh nghiệp của bạn.

2. Tùy chỉnh:

Điều chỉnh nội dung, phương pháp giảng dạy cho phù hợp với từng nhóm đối tượng và điều kiện thực tế.

3. Đánh giá liên tục:

Thu thập phản hồi từ người học và điều chỉnh giáo trình để nâng cao chất lượng đào tạo.

Chúc bạn xây dựng được một giáo trình đào tạo an toàn lao động hiệu quả!